زانو پرانتزی

ساختار و عملکرد زانو

زانو یک مفصل پیچیده و حیاتی در بدن است که از سه بخش اصلی تشکیل شده: انتهای استخوان ران (فمور)، بالای استخوان ساق پا (تیبیا) و کشکک زانو (پتلا). این مفصل نقش مهمی در حرکت و تحمل وزن بدن دارد و به دلیل ساختار پیچیده‌اش، مستعد آسیب‌های مختلفی است.

در میان این استخوان‌ها، دو غضروف بزرگ به نام منیسک قرار دارند که به کمک لیگامان‌های داخلی و خارجی حمایت می‌شوند. کشکک زانو نیز در بخش جلویی مفصل قرار دارد و ضمن محافظت از زانو، به افزایش عملکرد عضلات کمک می‌کند. عضلاتی مانند چهارسر ران، ساق پا و لیگامان‌های صلیبی در حرکت و استحکام زانو نقش کلیدی ایفا می‌کنند.
بیشتر بخوانید: درمان زانو پرانتزی

علت و علائم انحراف زانو

انحراف زانو زمانی رخ می‌دهد که زاویه بین استخوان ران و ساق پا از حد طبیعی خارج شود و زانوها به سمت داخل یا خارج متمایل شوند. این مشکل می‌تواند ناشی از عوامل متعددی مانند آسیب‌های ورزشی، بیماری‌های مفصلی، اختلالات ساختاری، عوامل ژنتیکی و استفاده نادرست از کفش باشد. علائم آن شامل درد زانو، کاهش تعادل، خستگی زودرس و حتی مشکلاتی در کمر و مفاصل دیگر است.

انواع انحراف زانو

1. زانو پرانتزی (ژنو واروم): در این حالت، زانوها از هم فاصله دارند و مچ پاها نزدیک یکدیگر قرار می‌گیرند.
2. زانو ضربدری (ژنو والگوم): در این عارضه، زانوها به هم نزدیک شده اما مچ پاها از هم دور هستند.
3. زانوی عقب‌زده (هایپراکستنشن): در این نوع، زانو بیش از حد به سمت عقب خم می‌شود و موجب بی‌ثباتی مفصل می‌شود.

پیامدهای عدم درمان انحراف زانو

در صورت عدم درمان، انحراف زانو می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند ساییدگی غضروف، درد مزمن، کاهش تحرک و حتی افزایش خطر آرتروز شود. در بزرگسالان، این مشکل ممکن است با ناهنجاری‌های ساختاری دیگر همراه باشد و نیاز به اصلاح دقیق‌تری داشته باشد.

روش‌های درمان انحراف زانو

1. استفاده از اسکن پا و کفی‌های طبی: تشخیص دقیق میزان انحراف زانو از طریق اسکن‌های دیجیتال و تجویز کفی یا صندل طبی مناسب، یکی از روش‌های موثر درمانی است.
2. تمرینات اصلاحی و تقویتی: حرکات خاص ورزشی به تقویت عضلات اطراف زانو کمک کرده و میزان فشار بر مفصل را کاهش می‌دهند.
3. تغییر سبک زندگی: استفاده از کفش‌های استاندارد، کاهش وزن و کاهش فشار بر روی زانو می‌تواند روند بهبودی را تسریع کند.
4. مداخلات پزشکی و فیزیوتراپی: در موارد شدیدتر، انجام فیزیوتراپی یا روش‌های درمانی دیگر مانند تزریق و جراحی ممکن است ضروری باشد.

برای ارزیابی دقیق وضعیت زانو و دریافت مشاوره درمانی مناسب، مراجعه به مراکز تخصصی توصیه می‌شود.

در حالت طبیعی ایستادن که قوزک پاها به هم چسبیده است، فاصله‌ی زانوها نباید زیاد باشد. اما در فرد مبتلا به پای پرانتزی، پاها شکل قوس دارند. این وضعیت زمانی که فرد می‌ایستد یا راه می‌رود، مشخص می‌شود و ممکن است باعث ناراضیتی بیمار یا والدین از ظاهر و مشکلات در راه رفتن و دویدن شود.
این بیماری معمولاً پس از سن سه تا پنج سالگی بیشتر بهبود نمی‌یابد و در بزرگسالان ممکن است منجر به آرتروز پیشرفته زانو شود، که با درد همراه خواهد بود به خصوص پس از بلوغ که فشار زیادی بر روی مفاصل زانو و لگن وارد می‌شود.
این عارضه معمولاً قبل از بلوغ با درد همراه نمی‌شود، اما بعد از آن به دلیل فشار بیش از حد بر روی مفاصل زانو و لگن ممکن است درد آغاز کند. در بزرگسالان، این مشکل می‌تواند به آرتروز پیشرفته زانو منجر شود که باعث کاهش قابل توجهی در کیفیت زندگی شود. برای جلوگیری یا کاهش این مشکل، مراقبت‌های پزشکی، فیزیوتراپی، و در صورت لزوم، جراحی پیشنهاد می‌شود.
برای مقابله با این عارضه، ممکن است پزشکان توصیه‌هایی مانند استفاده از بالشتک‌های خاص زانو، تمرینات فیزیک درمانی برای تقویت عضلات، و  ... را توصیه کنند. این اقدامات می‌توانند به بهبود وضعیت زانو و کاهش درد و ناراحتی کمک کنند.
همچنین، نظارت منظم پزشکی و اطلاعات بیشتر درباره علائم و درمان‌های موجود نیز می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلا کمک کند.